Ο Άγιος Φανούριος ο Νεοφανής, ο Μεγαλομάρτυρας (εορτή Φανούριος)
Άγνωστος στους αρχαίους Συναξαριστές. Έγινε γνωστός από τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β' ο Διασπωρινός (1355-1369) διάβασε το όνομα του Αγίου "ο άγιος Φανώ". Ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο ήταν λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του. Τον αρχαίο αυτό ναό ανοικοδόμησε ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του αγίου Φανουρίου, που όπως φαίνεται συνέταξε και την Ακολουθία του. (Η αναφορά στο Νέο Λειμωνάριο ότι η εικόνα του Αγίου βρέθηκε το 1500, είναι λανθασμένη. Διότι ο επίσκοπος Ρόδου Νείλος υπήρξε τον 14ο αιώνα).
«Ουράνιον εφύμνιον εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, αγγέλων πολίτευμα, άνωθεν υμνωδίαις ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία, την ουράνιον δόξαν. Ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε».
